โดยมีเลขาธิการ กปร. และคณะ เฝ้ารับเสด็จฯ ณ ห้องประชุม วังสระปทุม และเจ้าหน้าที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ พร้อมหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เฝ้ารับเสด็จฯ ณ พื้นที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ จังหวัดนราธิวาส
ในการนี้ ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ กราบบังคมทูลถวายรายงานผลการปฏิบัติงานของศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ในช่วงสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) โดยได้กำหนดแผนดำเนินงานเป็น 3 ด้าน คือ ด้านบริหารจัดการ ได้กำหนดมาตรการป้องกัน เฝ้าระวัง ให้เป็นไปตามประกาศของสาธารณสุข รณณรงค์ให้ผู้ปฏิบัติงานฉีดวัคซีนป้องกันป้องกัน และเพิ่มช่องทางการประชาสัมพันธ์ผลการดำเนินงานของศูนย์ฯ ในรูปแบบออนไลน์ เช่น จัดทำ Facebook Live รายการ “มาแกแต แลพิกุลทอง” และจัดทำ YouTube ช่อง Pikunthong channel ด้านวิชาการ ได้ปรับปรุงข้อมูลในระบบเว็บไซต์ของศูนย์ฯ ให้เป็นปัจจุบันและสะดวกในการเข้าถึง นำองค์ความรู้มาจัดทำเป็นคลิปวีดีโอเพื่อเผยแพร่บนสื่อออนไลน์ จำนวน 17 เรื่อง ภายใต้ชื่อ “SARA-D วีถีเกษตร กับ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ” และด้านขยายผล ได้ดำเนินการจัดทำโครงการส่งเสริมและพัฒนาพื้นที่ด้านต่าง ๆ สำหรับเกษตรกรในพื้นที่ขยายผลของศูนย์ฯ จำนวน 18 โครงการ เป้าหมายเกษตรกรรวม 4,183 ราย จัดทำหลักสูตรเพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับเกษตรกร รวม 32 หลักสูตร โดยมีการฝึกอบรมใน 3 รูปแบบ คือ อบรมเชิงปฏิบัติการในพื้นที่ของเกษตรกร อบรมผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์แอพพลิเคชั่น ซูม (ZOOM) และจัดทำไลน์กลุ่มของเกษตรกร เพื่อให้สามารถแลกเปลี่ยนเรียนรู้และปรึกษาปัญหาต่าง ๆ
ผลการประกวดหมู่บ้านรอบศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โครงการ 9 : 10 ปฏิบัติบูชา “สืบสาน รักษา ต่อยอด” ซึ่งเป็นโครงการความร่วมมือของกรมการพัฒนาชุมชน จังหวัดนราธิวาส สำนักงาน กปร. ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อประเมินหมู่บ้านรอบศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ซึ่งหมู่บ้านด้านเศรษฐกิจ ได้แก่ บ้านพิกุลทอง ด้านสังคม ได้แก่ บ้านโคกสยา และด้านสิ่งแวดล้อม ได้แก่ บ้านคีรี
โครงการรวบรวมพันธุ์กล้วยพื้นเมืองตามพระราชดำริ ได้สำรวจและรวบรวมพันธุ์กล้วยจากแหล่งต่าง ๆ ในพื้นที่จังหวัดนราธิวาส และจังหวัดอื่น ๆ จำนวน 39 พันธุ์ อีกทั้งได้มีพัฒนาและต่อยอดพันธุ์กล้วย พบว่า มีกล้วยพันธุ์ที่มีคุณค่าทางเศรษฐกิจซึ่งสามารถนำมาต่อยอดและขยายผลได้จำนวน 6 พันธุ์ แบ่งได้ดังนี้ 1) พันธุ์กล้วยเศรษฐกิจ จำนวน 4 พันธุ์ ได้แก่ กล้วยหิน กล้วยหอม กล้วยน้ำว้า และกล้วยเล็บมือนาง 2) พันธุ์กล้วยหายาก ได้แก่ กล้วยเภา และกล้วยงาช้าง
โครงการผลิตเมล็ดพันธุ์สำรองเพื่อช่วยเหลือเกษตรกรในยามวิกฤต ปี 2564 ได้ผลิตและแจกจ่ายเมล็ดพันธุ์ ให้แก่เกษตรกร จำนวน 263 ราย อาทิ เมล็ดพันธุ์พริกหยวก กระเจี๊ยบเขียว มะเขือเปราะ ถั่วฝักยาว พริก ถั่วพู ฟักแฟง และน้ำเต้าคอขวด รวมทั้งแจกจ่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวให้แก่เกษตรกรทำนาทั่วไป จำนวน 13 ราย ได้แก่ เมล็ดพันธุ์ข้าวซีบูกันตัง และเมล็ดพันธุ์ข้าวหอมกระดังงา
การปลูกกระจับในพื้นที่ดินเปรี้ยวจัดที่ผ่านการปรับปรุง ได้ศึกษาการเจริญเติบโตและการให้ผลผลิตของกระจับที่ปลูกในพื้นที่ดินเปรี้ยวจัดที่ผ่านการปรับปรุง และนำผลการทดสอบที่ได้มาใช้เป็นแนวทางในการส่งเสริมให้เกษตรกรในพื้นที่ต่อไป นอกจากนี้ ยังมีกิจกรรมต่าง ๆ อาทิ การสาธิตปลูกผักปลอดภัยจากสารพิษแปลงปลูกผักปลอดภัยจากสารพิษ โรงเปิดดอกเห็ดนางรมภูฏาน และเห็ดนางฟ้า ห้องเก็บเมล็ดพันธุ์ แปลงพริกไทยค้างยอป่า การเพาะเห็ดฟางกองเตี้ย และแปลงสาธิตการปลูกพืชแซมร่วมกับยางพารา
โครงการผลิตและส่งเสริมการเลี้ยงเป็ดไข่พระราชทาน ปี 2564 ได้สนับสนุนเป็ดไข่สาวให้แก่โรงเรียนเกษตรเพื่ออาหารกลางวัน จำนวน 6 โรงเรียนๆ ละ 50 ตัว และมอบให้เกษตรกร จำนวน 20 ราย ๆ ละ 10 ตัว ซึ่งผลผลิตที่ได้จะช่วยให้เกษตรกรมีรายได้เสริมและมีอาหารโปรตีนบริโภคภายในครัวเรือน
โครงการผลิตและส่งเสริมการเลี้ยงไก่ไข่พระราชทาน ปี 2564 ได้ส่งเสริมและสนับสนุนไก่สาวให้แก่โรงเรียนเกษตรเพื่ออาหารกลางวัน จังหวัดนราธิวาส จำนวน 29 โรงเรียน โรงเรียนละ 50 ตัว และมอบให้แก่เกษตรกรในพื้นที่ขยายผล พื้นที่หมู่บ้านรอบศูนย์ พื้นที่ศูนย์สาขา และพื้นที่ที่มีพระราชดำริให้ดำเนินการ จำนวน 50 ครัวเรือนๆ ละ 5 ตัว ทั้งนี้ ได้ดำเนินการแผนงานทดลองการเลี้ยงไก่ไข่พระราชทาน โดยศูนย์พัฒนาพันธุ์สัตว์พระราชทานด่านซ้าย จังหวัดเลย ได้ส่งมอบพันธุ์ไก่ไข่พระราชทาน จำนวน 500 ตัว ให้แก่ศูนย์อำนวยการและประสานการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนังอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดนครศรีธรรมราช เพื่อใช้ในการทดสอบการเลี้ยงไก่ไข่พระราชทานในพื้นที่ภาคใต้ตอนบน
โครงการพัฒนาพื้นที่หมู่บ้านรอบศูนย์ จำนวน 13 หมู่บ้าน ครอบคลุมพื้นที่ทั้งหมด 28,795 ไร่ 2,999 ครัวเรือน โดยราษฎรมีการทำเกษตรในรูปแบบต่าง ๆ อาทิ เกษตรผสมผสาน เกษตรเชิงเดี่ยว และเกษตรบริเวณบ้าน โดยโครงการอ่างเก็บน้ำใกล้บ้านอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จัดหาน้ำสนับสนุนกิจกรรมทางการเกษตรให้ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ และราษฎรบริเวณใกล้เคียง จำนวน 2,000 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ จำนวน 308 ไร่ และพื้นที่การเกษตรของบ้านกะลูโฆ และใกล้เคียงจำนวน 1,512 ไร่ คลองส่งน้ำฝั่งซ้ายความยาว 1,800 เมตร ครอบคลุมพื้นที่การเกษตรบ้านยาบี จำนวน 180 ไร่ การบริหารจัดการน้ำในฤดูแล้ง สามารถส่งน้ำตามความต้องการของราษฎรผู้ใช้น้ำและศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ฤดูฝนควบคุมปริมาณน้ำในอ่างเพื่อป้องกันบรรเทาการเกิดอุทกภัยในพื้นที่
โอกาสนี้ ทอดพระเนตรศูนย์เรียนรู้การทำเกษตรผสมผสานบนพื้นที่ดินเปรี้ยวจัดของนายดำ หะยะมิน มีพื้นที่ จำนวน 15 ไร่ ซึ่งทางศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ได้เข้ามาดำเนินการปรับรูปแปลงนา พร้อมกับจัดแบ่งพื้นที่ และปรับสภาพดินและน้ำ รวมทั้งสนับสนุนปัจจัยการผลิตด้านต่าง ๆ อาทิ ด้านดิน ด้านพืช ด้านปศุสัตว์ ด้านประมง และกิจกรรมอื่น ๆ มาอย่างต่อเนื่อง โดยปัจจุบันได้มีกิจกรรมภายในแปลง เช่น การทำนาผักบุ้ง การปลูกพืชผัก พืชไร่ และไม้ผล การเลี้ยงปลา การเลี้ยงกบในกระชัง และการเลี้ยงเป็ดไข่ ทำให้ปัจจุบันนายดำ หะยะมิน สามารถเลี้ยงตนเองได้ มีอาหารไว้บริโภคในครัวเรือน และมีความมั่นคงในการประกอบอาชีพ แปลงนายดำ หะยะมินถือว่าเป็นแปลงต้นแบบให้กับเกษตรกรในพื้นที่ข้างเคียงและบุคคลที่สนใจได้เป็นอย่างดี โดยในช่วงปี 2561-2563 มีผู้เข้าศึกษาเรียนรู้ในแปลงเกษตรของนายดำ กว่า 200 ราย
